σκέλλω

ΜΑ

1. ξηραίνω, καταξηραίνω, αποξηραίνω, στεγνώνω («μὴ... μένος ἠελίοιο σκήλει' ἀμφὶ περὶ χρόα ἴνεσιν ἠδὲ μέλεσσιν» — για να μη καταξηράνει η δύναμη τού ήλιου το δέρμα γύρω από τα νεύρα και τα μέλη, Ομ. Ιλ.)

2. παθ. σκέλλομαι

α) είμαι κατάξηρος, αποξηραμένος

β) είμαι ή γίνομαι κάτισχνος.

[ΕΤΥΜΟΛ. Αβέβαιης ετυμολ. Η λ. ανάγεται, κατά μία άποψη, στην ΙΕ ρίζα *(s)kel- «στεγνώνω, ξηραίνω», από την οποία προέρχονται διάφοροι τ. νεώτερων γλωσσών (πρβλ. αγγλ. shallow «ρηχός, επιφανειακός», σουηδ. skall «λεπτός, μπαγιάτικος», γερμ. schal «μπαγιάτικος, χαλασμένος, στεγνός», hellig «κουρασμένος, στεγνός από δίψα»). Οι λ. που ανήκουν στην οικογένεια τού ρ. σκέλλομαι εμφανίζουν δύο μορφές θ.: σκελε- (πρβλ. σκελε-τός) και σκλη- (πρβλ. σκλη-ρός, παρακμ. ἔ-σκλη-κα), οι οποίες μπορούν να ερμηνευθούν αν υποτεθεί ως αρχική μια δισύλλαβη μακροκατάληκτη ρίζα *σκελη-. Στην περίπτωση αυτή, το θ. σκελε- εμφανίζει απαθές το πρώτο και συνεσταλμένο το δεύτερο φωνήεν τής ρίζας, ενώ το θ. σκλη- μηδενισμένο το πρώτο και απαθές το δεύτερο φωνήεν. Το ρ. σκέλλομαι (< σκέλ-jο-μαι) απαντά σπανίως στον ενεστ., ενώ συνήθως χρησιμοποιείται ο παρακμ. ἔσκληκα, καθώς και ορισμένοι σύνθ. τ. αορ. β' σε -έσκλην, και αντικαταστάθηκε νωρίς από τα ρ. ξηραίνω, αὐαίνω. Απαντούν, εξάλλου, ορισμένοι ανώμαλοι τ. αορ., όπως υποτ. ἐνι-σκήλη (αντί -σκείλῃ), ευκτ. ἀποσκλαίη, οι οποίοι έχουν σχηματιστεί αναλογικά πιθ. προς το σφήλ-ειε (< σφάλλω) και προς τα τεθναίη, σταίη, αντίστοιχα. Από την οικογένεια αυτή, τέλος, διατηρήθηκαν στη Νέα Ελληνική οι τ. σκελετός και σκληρός].